De erfenissprong: voordelig erven voor kleinkinderen

Sinds 2013 biedt het erfrecht de mogelijkheid om een erfenissprong te maken. Alles wat in de erfenis valt, komt dan rechtstreeks toe aan je kleinkinderen. De nieuwe wetgeving kwam er op vraag van heel wat mensen. Trouwen, een huis kopen of bouwen en kinderen krijgen, doe je nu eenmaal meestal op jongere leeftijd. Een erfenis van oma of opa komt op dat moment uiteraard meer van pas. Ieders levensloop ziet er natuurlijk anders uit en je kan ook andere redenen bedenken om een generatie over te slaan bij een erfenis.  

Hoe maak je de sprong?

Zo’n sprong maak je het best in samenspraak met de hele familie. Jouw kind kan volledig vrijwillig de nalatenschap van jou als ouder verwerpen. Dat kan door een verklaring van verwerping af te leggen op de griffie van de rechtbank van eerste aanleg van de laatste verblijfplaats van de ouder. Jouw kleinkinderen nemen dan de plaats in als erfgenaam en erven dus rechtstreeks van hun grootouder. Deze erfenissprong gebeurt automatisch.
Voor de wetswijziging konden kleinkinderen geen rechtstreekse aanspraak maken op de erfenis van hun grootouders, ook niet wanneer hun ouders die verworpen hadden. Het verworpen gedeelte van de nalatenschap kwam dan terecht bij de mede-erfgenamen zoals de broers en zussen.

Voordelen

Deze erfenissprong kan grote voordelen hebben.
  • Zo vermijd je dat er twee keer erfbelasting betaald wordt. Als je kinderen erven, betalen zij een eerste keer erfbelasting. Als zij overlijden, betalen jouw kleinkinderen nog eens erfbelasting tegen net hetzelfde tarief. 
  • Dankzij de erfenissprong kan je ook vermijden dat er erfbelasting én schenkingsrechten betaald worden. Eerst de erfbelasting wanneer je kinderen erven en vervolgens schenkingsrechten wanneer zij de erfenis aan jouw kleinkinderen zouden doorgeven. 

Gemiste kansen

Op het eerste gezicht lijkt de erfenissprong een flinke stap vooruit om het erfrecht verder te moderniseren. Toch zitten er enkele gemiste kansen in de nieuwe wetgeving. Zo kan de erfenis enkel volledig verworpen worden, niet gedeeltelijk. Hierdoor wordt het een alles-of-nietsverhaal. Bovendien ligt de beslissing van een erfenissprong uitsluitend bij de erfgenaam en dus niet bij jou als erflater zelf. Die kan dus nog steeds niet vrijer bepalen aan wie zijn of haar erfenis toekomt. Tot slot levert de erfenissprong ook geen directe besparing aan erfbelasting op. Jouw kleinkinderen betalen dezelfde belasting als jouw kind betaald zou hebben zonder verwerping. Wel wordt er een generatie overgeslagen, waardoor de globale kost aan erfbelasting op relatief korte termijn lager is. Maar hier bestaan ook andere technieken voor.

Combinatie

Het meest verstandig is de combinatie van de twee mogelijkheden hierboven. In eerste fase wijs je als grootouder het daarvoor beschikbaar erfdeel via testament toe aan jouw kleinkinderen (dit is dus beperkt). In een tweede fase na het overlijden kunnen jouw kinderen, als zij dat willen, hun voorbehouden erfdeel met een vrijwillige erfenissprong doorschuiven naar jouw kleinkinderen. De erfbelasting ligt dan lager, omwille van het progressieve karakter ervan. Hoe meer erfdelen er in de eerste fase zijn, hoe lager de erfbelasting.

Meer info

Voor meer info kan je vrijblijvend contact opnemen met een notaris, die het best kan oordelen in jouw individueel dossier.