Naar aanleiding van een mogelijke fiscale hervorming vroeg OKRA aan een viertal experten om de blauwdruk voor een belastinghervorming van minister Van Peteghem te onderzoeken voor gepensioneerden. Op basis van hun bevindingen, afgetoetst bij OKRA-bestuurders, maakte OKRA een korte tekst aan die op vraag van de minister met hem besproken werd op vrijdag 21 oktober 2022.
We geven een kort overzicht van de algemene hervormingscontext en de aangebrachte punten.
Algemeen: De blauwdruk van minister Van Peteghem heeft als kernopdracht om de belasting op het arbeidsinkomen en de parafiscaliteit (sociale bijdragen) te verminderen. Vanuit OKRA kijken we voornamelijk naar de (mogelijke) effecten van de voorstellen op de ouderen/gepensioneerden:
- De verhoging van de koopkracht van de vervangingsinkomens (o.a. pensioenen) is duidelijk geen doelstelling van deze blauwdruk en het inkomenseffect zal dan ook eerder beperkt blijven voor gepensioneerden;
- De noodzakelijke nieuwe fiscale inkomsten ter compensatie, kunnen wel in een duidelijker effect ressorteren voor gepensioneerden (vermogensbelasting);
- Een te beperkte fiscale compensatie dreigt aanleiding te geven tot een sanering in de overheidstussenkomsten die vooral voor ouderen belangrijk zijn: pensioenen, gezondheidszorgen…
Specifieke punten:
Minister van Peteghem stelt voor om de belastingvrije sommen te verhogen. OKRA vraagt hier dat het wettelijke minimumpensioenen de referentie zou worden. Dit is momenteel niet het geval.
De minister bouwt geleidelijk aan de Bijzondere Bijdrage voor de Sociale Zekerheid af (= enkel voor de actieven). OKRA vraagt hier om ook de solidariteitsbijdrage van de gepensioneerden mee af te bouwen. Deze werd 30 jaar geleden gelijktijdig ingevoerd samen met de BBSZ. Het is dan ook een logische vraag, ook al heeft ze geen arbeid gerelateerd effect. Een onmiddellijke afbouw zal onmogelijk zijn, omdat de jaarlijkse opbrengst ongeveer 1,2 miljard bedraagt. Wel kunnen een aantal onterechte problemen die zich vandaag stellen bij de 2de pijlerpensioenen geleidelijk afgebouwd worden. We denken aan volgende punten:
- Op het uitgekeerde aanvullend pensioenbedrag uit de 2de pijlerpensioenen wordt automatisch 3,55% ZIV-bijdrage afgehouden. Maar het aanvullend pensioen wordt ook bij het wettelijk pensioenbedrag gevoegd om te bepalen of er al dan niet een maandelijkse ZIV-bijdrage op het pensioen dient aangerekend te worden. Hierdoor betalen ze dus 2 keer ZIV-bijdragen;
- Kleine kapitalen die net boven de grens komen en dus de volle solidariteitsbijdrage betalen zijn vrij vlug opgesoupeerd. Zij betalen op lange termijn meer bijdragen dan ze aan kapitaal ontvangen hebben.
- De omzetting van het kapitaal in een fictieve rente gebeurt op basis van verouderde omzettingscoëfficiënten. Deze moeten aangepast worden aan de actuele coëfficiënten;
Andere voorstellen:
- Bij het uitdoven van het huwelijksquotiënt moet een voldoende lange overgangsperiode voorzien worden voor gepensioneerden, omwille van de dominantie van dit gezinsmodel bij de oudere generaties.
- Bij een mogelijke verhoging van de fiscaliteit voor de woning, dient de eigen woning volledig vrijgesteld te worden.
We vernamen van de minister dat er momenteel nagegaan wordt welke BTW-aanpassingen er dienen te gebeuren. Er is sprake van een 0-tarief voor groenten en fruit, openbaar vervoer en medicatie. Andere tarieven van 6 en 12% zouden samengevoegd worden tot 9%.
In de OKRA-expertennota werden ook eerste aanzetten gegeven ter verkenning van enkele specifieke terreinen met name: duurzaamheid, tewerkstelling, belastingkrediet… Deze komen niet meer aan bod in de huidige legislatuur.
OKRA zal ze intern wel verder bespreken in functie van de aanmaak van het nieuwe memorandum voor de verkiezingen van 2024.
