OKRA werd op woensdag 14 juni 2023 gehoord in de Commissie Economische Zaken van de Kamer, samen met Testaankoop en Financité. De drie organisaties vinden het akkoord dat bereikt is rond de spreiding van geldautomaten ruim onvoldoende, vaag en niet-bindend: het zal leiden tot een verdere daling van het aantal bankautomaten.
Afgelopen maart lanceerden OKRA, Testaankoop en Financité een petitie tegen de afschaffing van geldautomaten, zodat de toegang tot cash geld in de toekomst gewaarborgd blijft. Intussen zijn er meer dan 28.000 handtekeningen verzameld. Tegelijkertijd bereikte de regering eind maart een akkoord met bankenfederatie Febelfin over dit onderwerp. De organisaties vinden dit akkoord ruim onvoldoende en konden hun standpunt toelichten op een hoorzitting georganiseerd door de Commissie Economische Zaken van de Kamer van Volksvertegenwoordigers.
Aantal geldautomaten in België sterkst gedaald
In 2015 telden we in België nog 8410 geldautomaten. Dat aantal is gedaald tot 5256 automaten in 2021. Daarmee hadden we in België nog 488 geldautomaten per miljoen inwoners, terwijl het Europees gemiddelde op 806 automaten per miljoen inwoners staat. Het nieuwe bankenakkoord stopt de afbouw van het aantal geldautomaten helemaal niet. Volgens het akkoord daalt het aantal bankautomaten verder tot 3584 automaten in 2025 of 369 automaten per miljoen inwoners, ver beneden het Europees gemiddelde. Testaankoop, Financité en OKRA blijven klachten ontvangen van consumenten die niet tot bij hun eigen geld geraken.
Digitale kloof bij senioren
Bij een open bevraging onder de leden van OKRA blijkt dat de digitale kloof en de gerelateerde hinderpalen bij banken in alle provincies één van de vijf belangrijkste problemen van ouderen is. Een beleid dat kiest voor een niet-digitale toegankelijkheid van banken en dus ook voor voldoende geldautomaten is essentieel voor het behoud van de financiële autonomie van ouderen. De digitale ongelijkheid bij ouderen is sterk onderschat en het vormingsaanbod is niet voldoende om dit probleem op te lossen. Het ontbreken van een internetaansluiting thuis, vooral bij ouderen met een laag inkomen en de zwakke digitale vaardigheden bij lager opgeleiden en bij ouderen boven 75 jaar zijn enkele van de aangehaalde oorzaken.
Akkoord vaag en niet-bindend
Het akkoord – gesloten tussen de regering en de bankensector – gaat uit van de geplande afbouw van bankautomaten en voorziet enkel in wat kleine bijsturingen. Meerdere engagementen in het akkoord zijn vaag. Daardoor zijn extra kosten voor de klanten mogelijk en kan het aantal automaten nog verder zakken. Bovendien behoudt de sector zich het recht voor om geldautomaten te sluiten die minder dan 20.000 geldopnames per jaar registreren. Minder dichtbevolkte gebieden weten dus wat hun te wachten staat.
Een hoorzitting in de Kamer
De boodschap van de drie organisaties was duidelijk: dit akkoord is ruim onvoldoende. Er is nood aan een dwingend wetgevend initiatief om te zorgen voor minstens één bankautomaat in elke deelgemeente en een kosteloze niet-digitale bankenservice. De organisaties roepen iedereen die hen steunt nogmaals op om hun petitie te ondertekenen.
