Op dinsdag 13 juni werden we, samen met andere ouderenorganisaties uit Vlaanderen, Brussel en Wallonië uitgenodigd bij de NMBS voor een toelichting bij het nieuwe beheerscontract dat werd afgesloten met de overheid. Twee vertegenwoordigers van het kabinet van minister Gilkinet waren eveneens aanwezig om toelichting te geven.
Naast OKRA waren o.a. S-Plus, de Vlaamse Ouderenraad, Neos, CSC Seniors, de Vlaamse actieve senioren, FGTB, ACLVB, en anderen aanwezig.
De NMBS wil met een nieuw tariefplan de prijzen voor ritten in de ‘vrije tijd’ (alle ritten die niet woon-werk of woon-school zijn) gemiddeld goedkoper maken om zo meer reizigers aan te trekken. De ambitie ligt hoog: + 50% reizigers in dit vrijetijdssegment. Dat wil dus zeggen dat een groot deel van de ritten goedkoper zullen worden, maar een deeltje ook duurder.
De NMBS hanteert hiervoor vier principes:
- Ze voeren een ‘vereenvoudiging’ in. Vandaag zijn er te veel verschillende tariefformules en forfaits (zoals het seniorentarief). Ze zijn voor korte afstanden vaak niet het voordeligste tarief.
- Ze willen het reizen tijdens de daluren blijven stimuleren voor deze ritten. In piekuren zijn er nu al vijf keer meer reizigers in de treinen.
- Ze willen een ‘frequentiemechanisme’ inbouwen waardoor frequenter reizen een groter voordeel geeft.
- Ze behouden extra aandacht voor bepaalde doelgroepen: jongeren, senioren (65+), mensen met recht op verhoogde tegemoetkoming (lage inkomensgroepen).
We kregen heel wat statistieken en cijfers te zien. We onthouden alvast dat +/- 850 000 senioren gebruik maken van de trein, maar dat 730 000 hiervan dit minder dan één keer per maand doen en 530 000 uit die groep maximaal twee keer per jaar.
Zoals in de overeenkomst staat, zullen senioren altijd een basiskorting krijgen van 40% op het standaardtarief. Daardoor zullen zij dus goedkoper reizen, ongeacht het uur van de dag. Met 40% korting komt dit voor korte ritten goedkoper uit dan met het huidige seniorentarief. Maar voor langere ritten, pakweg Antwerpen-Oostende heen en terug, wordt het tot drie keer duurder dan met het huidige seniorenticket.
Bovenop de basiskorting van 40% voor 65-plussers zullen er bijkomende kortingen mogelijk zijn, maar hiervoor zullen reizigers een ‘voordeelkaart’ moeten aankopen. Enkel voor bezitters van een voordeelkaart zou er voor lange ritten ook een maximumtarief komen. Hoe hoog (of laag) dat maximumtarief zal zijn, kon de NMBS ons nog niet vertellen. Daarnaast komt er – alweer enkel voor bezitters van een voordeelkaart – een korting tijdens daluren en in weekends. Hoeveel die voordeelkaart zal kosten en hoeveel die korting zal bedragen is evenmin duidelijk. Voor personen met een verhoogde tegemoetkoming zou de voordeelkaart wellicht gratis te bekomen zijn.
Door dit systeem wordt ‘frequenter’ reizen tijdens de daluren voordeliger, je spreidt immer de prijs van je voordeelkaart uit over meerdere ritten. Het principe ‘hoe meer je reist, hoe goedkoper’ is precies waar de NMBS op mikt: ervoor zorgen dat meer senioren frequenter de trein nemen.
Er blijven ook groepstarieven bestaan en die worden ook beschikbaar voor kleinere groepen (bv. vanaf zes personen). Maar ook hierover verder nog geen concrete info en/of tarieven.
Opvallend nieuwtje: de gezinskorting ‘voor grote gezinnen’ wordt ook afgeschaft. Er blijven kortingen voor kinderen en jongeren, maar de levenslange korting voor ouders van een groot gezin (vanaf drie kinderen) verdwijnt bijvoorbeeld.
We kregen inzage in de systemen die de NMBS aan het voorbereiden is en we kregen de kans om hierop te reageren en onze bekommernissen mee te geven. Maar er blijven veel vragen en onduidelijkheden. Onze grootste zorg blijft ook hoe dit systeem zal worden ingevoerd en hoe ‘makkelijk’ het zal worden om je van het voordeligste tarief te kunnen verzekeren. De pineuten in deze nieuwe tariefstructuur zijn alvast:
- De ouders van grote gezinnen.
- De reizigers die maar één of twee keer per jaar een trein nemen voor een langere afstand (volgens de gegevens van de NMBS ruim de grootste groep van oudere gebruikers).
Afwachten dus hoe dit verder zal evolueren en ook afwachten wanneer er klaarheid komt over essentiële onderdelen van dit tariefplan: de kostprijs van de voordeelkaart, hoe hoog het nieuwe maximumtarief zal zijn en hoe groot de extra korting met de voordeelkaart. Toepassing is voorzien vanaf 2025. De NMBS beloofde ons blijvend te informeren over de verdere stappen in de ontwikkeling. Dat we verre van gerustgesteld zijn en waakzaam blijven toezien, hebben we in ieder geval duidelijk gemaakt.
