Open brief ouderrechtenverdrag

Brussel, 28 maart 2023

Open brief: Nood aan een sterker Belgisch engagement rond de internationale mensenrechten van ouderen

Geachte heer Eerste Minister,

Van 3 tot 6 april komt de VN Open Ended Working Group on Ageing samen in New York. Deze werkgroep brengt de lacunes rond ouderen op het vlak van mensenrechten in kaart en verkent welke oplossingen daarvoor mogelijk zijn. Onder andere het recht op gezondheidszorg en sociale inclusie staan daarbij op de agenda.

Het is intussen tien jaar geleden sinds de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de resolutie¹  aannam die besliste om richting een internationaal rechtsinstrument ter bescherming van de rechten en de waardigheid van ouderen te werken. Een decennium later moeten we vaststellen dat de huidige internationaalrechtelijke bescherming van de mensenrechten van ouderen nog steeds ontoereikend is.

Zo onderstreept de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten terecht in een recent rapport dat de bestaande mensenrechtenkaders ouderen slechts "fragmentarische en onvoldoende systematische bescherming bieden".² Om te voorkomen dat de rechten van ouderen verder geschonden en veronachtzaamd worden, is er een betere internationale bescherming van de rechten van ouderen nodig. Een VN-Verdrag dat waarborgen biedt tegen het ageïsme en de leeftijdsdiscriminatie die hun mensenrechten ondermijnen.

Naast de Hoge Commissaris voor de Mensenrechten³ , de Onafhankelijke VN-Expert inzake de Mensenrechten van Ouderen⁴ en een groeiende coalitie van landen waaronder Oostenrijk, Portugal, Slovenië en Argentinië⁵ , wijzen ook talrijke internationale organisaties zoals Amnesty International en Human Rights Watch op de nood om het internationaal recht voor de bescherming van ouderen met zo’n nieuw, specifiek internationaal instrument te versterken.

Op 12 maart 2020 werd in de Kamer de resolutie met betrekking tot Een internationale conventie tegen leeftijdsdiscriminatie van ouderen goedgekeurd, met een oproep om te ijveren voor en actief mee te werken aan de inhoudelijke uitwerking van een VN-conventie ter zake.

In 2021 herhaalden meer dan twintig ouderenorganisaties, ngo’s en andere middenveldorganisaties die vraag in een open brief aan Minister Wilmès, toen minister van Buitenlandse Zaken. En intussen tekenden al meer dan 15.000 mensen in België de petitie voor een internationaal ouderenrechtenverdrag.⁶ Samen met hen roepen we via deze open brief België opnieuw op om een actieve rol op te nemen in de Open Ended Working Group on Ageing, en mee te werken aan een VN-Verdrag voor de bescherming van de mensenrechten van ouderen. We hopen dat u het laatste jaar van de regeerperiode zal gebruiken om daarin actie te ondernemen.

Met geëngageerde groet,

Caroline Copers, Algemeen Secretaris, Vlaams ABVV

Philippe Hensmans, Directeur Générale, Amnesty International Belgique francophone

Wies De Graeve, Directeur, Amnesty International Vlaanderen

Caroline Guffens, Co-directrice et co-fondatrice, asbl Le Bien Vieillir

Noëlla Jacobs, Secretaris, CD&V Senioren

Sylvie Dossin, Secrétaire politique, Enéo

Michel Loriaux, Président, l'AISBL Générations

Ivan De Naeyer, Coördinator, Home-Info en meldpunt ouderenmis(be)handeling

Magda Heeffer, Voorzitter, Grijze Geuzen Platform, Humanistisch Verbond

Gert De Nutte, Algemeen coördinator, Humanistisch Verbond

Amandine Kodeck, Directrice, Infor-Homes Bruxelles asbl

Johan Leman, Initiatiefgroep Ouderenrechtencommissaris

Maïté Frérotte, Directrice, Liages

Kati Verstrepen, Voorzitter, Liga voor Mensenrechten

Edgar Szoc, Président, Ligue des droits humains

Sophie Lanoy, Codirectrice, LUSS ASBL

Martin De Loose, Directeur, Neos vzw

Mark De Soete, Algemeen Directeur, Vzw OKRA

Corry Maes, Nationaal Secretaris, S-Plus

Frederik Fluyt, Directeur, Vief vzw

Nils Vandenweghe, Directeur, Vlaamse Ouderenraad

¹ A/RES/67/139

² Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, Update to the 2012 Analytical Outcome Study on the normative standards in international human rights law in relation to older persons, maart 2021, https://www.ohchr.org/en/docum...

³ Normative standards and obligations under international law in relation to the promotion and protection of the human rights of older persons. Report of the United Nations High Commissioner for Human Rights, A/HRC/49/70, januari 2022, https://www.ohchr.org/en/docum...

⁴ Bijvoorbeeld: Report of the Independent Expert on the enjoyment of all human rights by older persons, Claudia Mahler, on ageism and age discrimination, A/HRC/48/53, augustus 2021, https://www.ohchr.org/en/docum...

⁵ Joint informal contribution to the Multi-stakeholder meeting on the human rights of older persons held at the Human Rights Council, augustus 2022, https://www.ohchr.org/sites/de...

⁶ Samengeteld tussentijds resultaat van de Franstalige en Nederlandstalige versie.