De Kleine ijstijd

Jonas Roelens neemt ons mee naar ‘De Kleine ijstijd’ en het wintertafereel in de vroegmoderne Lage Landen.

In de loop van de 16de eeuw werd Europa getroffen door een 'Kleine IJstijd'. Winters werden extreem koud en lang, de zomers waren guur en stormachtig. Overal mislukten oogsten met enorme hongersnood tot gevolg. Het economische leven viel sterk terug waardoor sociale onlusten en regionale opstanden uitbraken, die vaak met harde hand werden neergeslagen. Wetenschappers zijn er vandaag van overtuigd dat deze ingrijpende klimatologische weersomstandigheden verregaande gevolgen hadden: de instabiele politieke situatie, de heksenwaan, de talloze religieuze oorlogen in die periode... vinden mogelijk allemaal hun oorsprong in de extreem zware weersomstandigheden die tijdgenoten moesten doorstaan.

In de Nederlanden had deze 'Little Ice Age' ook een impact op de kunstgeschiedenis. Het wintertafereel werd een volwaardig genre op zich en talloze kunstenaars, zoals Pieter Bruegel, begonnen winterse taferelen uit te beelden. Deze op het eerste zicht idyllische taferelen bevatten vaak versluierde morele boodschappen over de vluchtigheid van plezier en de moeilijkheid om te overleven in dit koude klimaat. Trek je muts en handschoenen aan en ga mee op ontdekkingstocht door deze woelige periode.